Giúp hộ nghèo tiếp cận nguồn vốn ưu đãi thuận lợi

Phó Tổng Giám đốc NHCSXH Trần Lan Phương

Phóng viên: Xin đồng chí cho biết những kết quả nổi bật của NHCSXH khi thực hiện nhiệm vụ chính trị, bảo  đảm an sinh xã hội trong năm qua?

Trả lời: Với NHCSXH, năm 2018 là một năm đặc biệt thành công với nhiều thành tựu lớn, là điểm sáng của Ngành ngân hàng Việt Nam. Đây là năm có bước chuyển nổi bật trên mọi mặt hoạt động nghiệp vụ, cả về chiều sâu chất lượng phục vụ và thể hiện vững vàng là công cụ công cụ kinh tế hữu hiệu của Nhà nước nhằm giúp hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách phát triển sản xuất, tạo việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện điều kiện sống, vươn lên thoát nghèo, góp phần thực hiện phát triển kinh tế - xã hội gắn với giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội. Những kết quả về hoạt động tín dụng của NHCSXH trong năm qua được thể hiện ở những nội dung chính như sau:

Thứ nhất, NHCSXH đã thực hiện xuất sắc chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng Thủ tướng Chính phủ giao, góp phần tích cực thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới, ổn định chính trị tại cơ sở. Cụ thể, năm 2018 tăng trưởng tín dụng đạt trên 16.000 tỷ đồng, cùng với thực hiện tốt thu nợ với doanh số đạt trên 45.888 tỷ đồng đã tạo ra nguồn tín dụng cho vay mới đạt 62.078 tỷ đồng, với gần 6,7 triệu hộ nghèo và các đối tượng chính sách đang được vay vốn.

Vốn tín dụng chính sách xã hội đã được đầu tư đến 100% xã, phường, thị trấn trên cả nước; trong đó, tập trung ưu tiên cho vay các xã vùng đồng bào DTTS, vùng đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới; góp phần hỗ trợ vốn đầu tư SXKD, tạo việc làm cho trên 243 nghìn lao động; giúp gần 6 nghìn lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài; giúp gần 51 nghìn HSSV có hoàn cảnh khó khăn vay vốn học tập; xây dựng trên 1,3 triệu công trình nước sạch, công trình vệ sinh ở nông thôn; xây dựng gần 30 nghìn căn nhà ở cho hộ nghèo ổn định cuộc sống, hơn 2,8 nghìn căn nhà ở xã hội theo Nghị định 100/2015/NĐ-CP,…

Bên cạnh đó, trong năm qua, hoạt động tín dụng chính sách cũng đã được Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội đánh giá: “Hoạt động tín dụng chính sách tiếp tục khẳng định hiệu quả thiết thực và là điểm nhấn trong công tác giảm nghèo, nguồn vốn tín dụng cho hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ mới thoát nghèo được tăng cường từ nhiều nguồn đa dạng…”. (Báo cáo số 1654/BC-UBVĐXH14 ngày 10/10/2018 về kết quả hai năm (2017 - 2018) thực hiện Nghị quyết số 76/2014/QH13 của Quốc hội).

Thứ hai, năm 2018 là năm thứ 4 thực hiện Chỉ thị 40-CT/TW, ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội. Có thể khẳng định rằng Chỉ thị của Đảng đi sâu vào cuộc sống, tạo nên tác động mạnh mẽ, tích cực đối với hoạt động tín dụng chính sách. Từ đó, cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp tiếp tục, quan tâm hỗ trợ về cơ sở vật chất, địa điểm, trang thiết bị, phương tiện làm việc nhằm nâng cao năng lực hoạt động của NHCSXH, đặc biệt, bố trí nguồn lực từ ngân sách địa phương ủy thác sang NHCSXH để bổ sung nguồn vốn cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn, nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác sang NHCSXH từ khi có Chỉ thị đến nay đạt 8.000 tỷ đồng, đưa tổng nguồn vốn nhận ủy thác của địa phương đến hết năm 2018 đạt 11.809 tỷ đồng. Riêng trong năm 2018, tăng trưởng nguồn vốn ủy thác địa phương đạt trên 2.700 tỷ đồng (tăng cao nhất trong 16 năm qua).

Thứ ba, tốc độ tăng trưởng tín dụng cao nhưng nợ quá hạn chiếm tỷ lệ rất thấp. Đến hết năm 2018, nợ quá hạn và nợ khoanh chỉ chiếm 0,78% tổng dư nợ, trong đó nợ quá hạn chiếm tỷ lệ 0,39%, thấp nhất trong toàn hệ thống các TCTD hiện nay. Điều đó chứng tỏ, chất lượng tín dụng được đảm bảo, quy trình cho vay và đối tượng cho vay được thực hiện nghiêm túc, vốn cho vay được cộng đồng người nghèo sử dụng hiệu quả, tạo niềm tin lớn trong xã hội.

Phóng viên: Năm 2019 được Chính phủ xác định là năm bứt phá để hoàn thành kế hoạch 5 năm 2016 - 2020, do đó đã bổ sung vào phương châm hành động của các Bộ, ngành từ “bứt phá” so với năm 2018. Vậy NHCSXH đã có kế hoạch như thế nào để thực hiện phương châm hành động này?

Trả lời: Năm 2019, là năm rất quan trọng đối với hoạt động NHCSXH, là năm thứ 5 NHCSXH thực hiện Chỉ thị 40 của Ban Bí thư Trung ương Đảng và năm bản lề chuẩn bị công tác đánh giá tổng kết Chiến lược phát triển NHCSXH giai đoạn 2011 - 2020, cũng như góp phần thực hiện hoàn thành kế hoạch 5 năm 2016-  2020 của Chính phủ. Trên cơ sở đó, chúng tôi xác định năm 2019, toàn hệ thống NHCSXH tiếp tục phát huy những thành quả đã đạt được, đồng thời nỗ lực phấn đấu hoàn thành tốt hơn nữa các nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao, cụ thể tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm sau:

Mộ là, tiếp tục làm tốt công tác tập trung khơi tăng nguồn lực, trong đó, quan tâm tới nguồn vốn nhận uỷ thác của các địa phương, công tác huy động vốn của tổ chức, cá nhân, nhất là huy động tiền gửi tại Điểm giao dịch xã nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn giải ngân các chương trình tín dụng, đảm bảo khả năng thanh khoản của toàn hệ thống.

Về thực hiện kế hoạch tín dụng, NHCSXH đã tổng hợp nhu cầu vay vốn của hộ nghèo và các đối tượng chính sách xã hội từ cấp thôn, bản, tổng hợp báo cáo các Bộ, ngành trình Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch tăng trưởng dư nợ năm 2019, chúng tôi sẽ khẩn trương triển khai giao kế hoạch cho các chi nhánh và tổ chức thực hiện giải ngân vốn kịp thời tới hộ vay, đảm bảo hoàn thành 100% kế hoạch được giao.

Hai là, tổ chức rà soát các chương trình tín dụng chính sách xã hội để tham mưu cấp có thẩm quyền xem xét điều chỉnh đối tượng cho vay, mức cho vay, lãi suất cho vay, thời hạn cho vay cho phù hợp thực tiễn hoạt động.

NHCSXH sẽ ưu tiên phân bổ vốn cho vay hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo; các vùng có tỷ lệ hộ nghèo cao, khó khăn; vùng có thiệt hại về thiên tai. Đồng thời, đẩy mạnh giải ngân các chương trình tín dụng chính sách xã hội, giúp người nghèo và các đối tượng chính sách tăng khả năng tiếp cận với nguồn vốn ưu đãi, góp phần làm giảm cho vay nặng lãi ở nông thôn.

Ba là, tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm củng cố, nâng cao chất lượng tín dụng trong toàn hệ thống. Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ; công tác luân chuyển, đào tạo cán bộ; ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động nghiệp vụ của ngân hàng.

Bốn là, báo cáo, tham mưu Chính phủ, Văn phòng Trung ương Đảng và Ban Kinh tế Trung ương để báo cáo Ban Bí thư Trung ương Đảng tổ chức Hội nghị sơ kết 05 năm kết quả thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội.

Năm là, tổ chức rà soát, đánh giá kết quả thực hiện Chiến lược phát triển NHCSXH giai đoạn 2011 - 2020, để chuẩn bị cho công tác tổng kết thực hiện Chiến lược và xây dựng Chiến lược phát triển giai đoạn tiếp theo.

NHCSXH huyện Đắk G’Long (Đắk Nông) giao dịch tại xã Quảng Sơn

Phóng viên: Tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ năm 2019 của Ngành ngân hàng, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo nghiên cứu đề xuất giải pháp chống nạn “tín dụng đen”. NHCSXH sẽ có giải pháp gì để phối hợp với các ngành, địa phương, thưa đồng chí?

Trả lời: Trong 16 năm qua, tín dụng chính sách xã hội đã góp phần giúp gần 5 triệu hộ vượt qua ngưỡng nghèo; thu hút, tạo việc làm cho gần 3,7 triệu lao động; gần 119 ngàn lao động thuộc gia đình chính sách được vay vốn đi làm việc ở nước ngoài; hơn 3,6 triệu lượt HSSV có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; xây dựng trên 11 triệu công trình nước sạch và vệ sinh môi trường ở nông thôn; gần 105 ngàn căn nhà cho hộ gia đình vượt lũ ĐBSCL, gần 571 ngàn căn nhà cho hộ nghèo, trên 13 ngàn căn nhà phòng tránh bão, lụt khu vực miền Trung.

NHCSXH đã chủ động phối hợp cùng các tổ chức chính trị - xã hội và chính quyền địa phương tổ chức thực hiện quyết liệt những giải pháp củng cố và nâng cao chất lượng tín dụng đối với những đơn vị có nợ quá hạn cao; tạo sự chuyển biến về cách nghĩ, cách làm của các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác, tác động đến ý thức của người vay “có vay có trả của người dân”; đồng thời tạo sự đồng thuận và quyết tâm của các ngành, các cấp góp phần từng bước nâng cao chất lượng tín dụng chính sách xã hội trên địa bàn, giúp người dân cải thiện cuộc sống, hỗ trợ nhau trong SXKD.
Để tiếp tục hỗ trợ cho hộ nghèo và các đối tượng vay vốn đầu tư vào SXKD, NHCSXH đã nghiên cứu và triển khai các giải pháp:

- Đề xuất nâng mức cho vay của nhóm các chương trình tín dụng phục vụ SXKD tạo sinh kế để tạo điều kiện cho hộ vay đầu tư dự án SXKD có hiệu quả; đồng thời kéo dài thời hạn cho vay tối đa lên 10 năm để phù hợp với chu kỳ SXKD của các loại cây trồng, vật nuôi có thời gian sinh trưởng dài như trồng cây ăn quả, trồng cây công nghiệp; nâng mức cho vay chương trình HSSV để phù hợp với mức tăng học phí và biến động giá cả thị trường.

- Đề xuất điều chỉnh tăng lãi suất cho vay chương trình giải quyết việc làm bằng lãi suất cho vay hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo (bằng 120% đến 125% lãi suất cho vay hộ nghèo) để tạo sự công bằng, giảm áp lực cấp bù của ngân sách Nhà nước; hằng năm bổ sung tăng nguồn vốn cho vay của chương trình cho vay giải quyết việc làm nhằm tạo việc làm, tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho người lao động.

- Đề xuất Chính phủ và các Bộ, ngành chức năng xem xét, giải quyết cho phép tiếp tục thực hiện chương trình cho vay hộ mới thoát nghèo khi hết thời hạn quy định (31/12/2020); đồng thời cho phép kéo dài thời gian hộ gia đình được thụ hưởng chính sách tín dụng đối với hộ mới thoát nghèo kể từ khi ra khỏi danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo lên tối đa là 5 năm.

-  Đề xuất Chính phủ và các Bộ, ngành chức năng xem xét, giải quyết sớm ban hành chính sách xử lý rủi ro do nguyên nhân khách quan phù hợp với đặc điểm, điều kiện đặc thù của hộ nghèo, hộ đồng bào DTST nhằm tạo điều kiện cho các đối tượng này có cơ hội phục hồi SXKD, vươn lên thoát nghèo bền vững.

- Đề xuất các địa phương chủ động xây dựng chương trình, dự án, gắn kết giữa đầu tư các mô hình kinh tế gắn với nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội và tiêu thụ sản phẩm hàng hóa; Đẩy mạnh hoạt động khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư, đào tạo nghề để hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác tiếp cận từng bước nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

- Đề xuất các tổ chức chính trị - xã hội, tăng cường kiểm tra, giám sát, đặc biệt tại cấp xã và Tổ tiết kiệm và vay vốn trong việc thực hiện một số nội dung công việc được NHCSXH ủy thác trong quy trình cho vay; chỉ đạo làm tốt công tác tuyên truyền tín dụng chính sách, việc bình xét cho vay, quản lý và hướng dẫn người vay sử dụng vốn vay có hiệu quả.

                                                                                                                                                                                                                             Ngọc Tú ghi