Giải pháp phát triển bền vững NHCSXH - Thực tiễn từ cơ sở

Nguồn vốn ưu đãi đã đầu tư đúng đối tượng, phát huy hiệu quả sử dụng, góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững
                                                                                                      Ảnh: Trần Việt - TTXVN

Nguồn vốn tín dụng chính sách đã giúp cho trên 14 vạn hộ nghèo, hộ cận nghèo trong tỉnh Bắc Giang vay vốn phát triển sản xuất; trên 8 vạn HSSV có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập và trên 4 vạn đối tượng chính sách khác vay vốn. Nguồn vốn đã đầu tư đúng đối tượng, phát huy hiệu quả sử dụng, góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo, tạo việc làm cho người lao động, được các cấp uỷ, chính quyền, các tổ chức đoàn thể và người dân đồng tình ủng hộ.

Tuy nhiên, nguồn lực dành cho tín dụng chính sách còn thấp xa so với nhu cầu thực tế. Đối tượng thụ hưởng được thường xuyên mở rộng nhưng chưa toàn diện, sự vào cuộc của các ngành, các tổ chức chính trị - xã hội chưa mạnh, chưa đồng đều,… nên chưa phát huy hết hiệu quả, chưa tạo được sức lan tỏa mạnh mẽ, toàn diện của tín dụng chính sách.

Phát triển bền vững NHCSXH là sự phát triển hoàn thiện về hoạt động nhằm thực hiện có hiệu quả tín dụng chính sách của Nhà nước trong việc thực hiện mục tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững, góp phần thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới trong thời điểm hiện tại và duy trì phát triển trong tương lai. Từ đó, cần xây dựng và hoàn thiện mô hình hoạt động, xác định đối tượng phục vụ và nguồn lực để thực hiện.

Thứ nhất, về đối tượng vay vốn, thời gian qua, hoạt động của NHCSXH đã chuyển tải nguồn vốn ưu đãi của Chính phủ đến với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác, giúp hộ họ tiếp cận nguồn vốn, phát triển sản xuất, kinh doanh, vươn lên làm giàu. Thực hiện tốt chính sách tín dụng đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ vay vốn làm công trình nước sạch và vệ sinh môi trường ở nông thôn, trong đó ưu tiên đối tượng vay vốn là hộ đồng bào dân tộc thiểu số theo Quyết định số 54/2012/QĐ-TTg và Quyết định số 755/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Từ đó, giúp hỗ trợ tốt hơn đối với hộ nghèo, nâng cao điều kiện sống của người nghèo, giúp giảm nghèo bền vững. Đồng thời, tiếp tục triển khai và mở rộng quy mô tín dụng đối với khu vực miền núi, vùng nghèo theo hướng bổ sung nguồn vốn và cải thiện mức vay. Từ đó tạo sự chuyển biến mạnh mẽ và toàn diện ở vùng nghèo, thu hẹp khoảng cách chênh lệch giữa thành thị và nông thôn, giữa các vùng, các dân tộc và các nhóm dân cư.

Bổ sung đối tượng hộ mới thoát nghèo, thoát cận nghèo giúp giảm nghèo bền vững, tránh tình trạng tái nghèo trở lại và có chính sách cho vay ưu đãi đối với các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp đào tạo và thu hút lao động tại chỗ đối với các hộ thuộc diện hộ nghèo và đối tượng chính sách; kể cả các dự án phát triển nông nghiệp, nông thôn, trồng rừng, bao tiêu sản phẩm cho đối tượng hộ nghèo và đối tượng chính sách trên địa bàn huyện nghèo, huyện miền núi. Từ đó khuyến khích các tổ chức, cá nhân mạnh dạn đầu tư vào các địa bàn khó khăn.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác rà soát, xác định đối tượng vay vốn đảm bảo đúng quy định. Từ đó, giúp nguồn vốn tín dụng được triển khai đến đúng đối tượng thụ hưởng, vốn được sử dụng đúng mục đích, giảm rủi ro tín dụng. Mặt khác, chuẩn nghèo quy định trong thời gian 5 năm là quá dài, dẫn đến thoát nghèo theo chuẩn cũ, tái nghèo theo chuẩn mới (nghèo trở lại), cần xem xét quy định lại khoảng thời gian xác định chuẩn nghèo là 3 năm.

Tín dụng chính sách có sự kết hợp của doanh nghiệp với hộ nghèo và đối tượng chính sách sẽ giúp cho sự phát triển đồng đều, toàn diện hơn; kích thích được các tổ chức kinh tế tham gia vào cuộc triển khai các chương trình, dự án tại các địa bàn vùng nghèo, vùng khó khăn; mặt khác tạo động lực thúc đẩy các hộ vay làm kinh tế, mở rộng sản xuất kinh doanh, cải thiện đời sống. Từ đó tạo sự lan tỏa rộng rãi trong cộng đồng chung tay góp sức trong công cuộc giảm nghèo, thực hiện chính sách an sinh xã hội.

Thứ hai, tiếp tục hoàn thiện bộ máy tổ chức. Mô hình bộ máy tổ chức của NHCSXH mang tính ưu việt, có tính đặc thù và phù hợp với cấu trúc hệ thống chính trị nước ta, do vậy chúng ta cần tiếp tục duy trì và hoàn thiện. Trong đó, cần tập trung hoàn thiện 3 nội dung cơ bản: Ban đại diện Hội đồng quản trị, giao dịch xã và mô hình hoạt động tại cấp xã. Ban đại diện Hội đồng quản trị được thành lập có sự tham gia phối hợp của các ngành, các tổ chức chính trị - xã hội thực hiện nhiệm vụ quản trị ngân hàng, tổ chức triển khai chủ trương chính sách, tham mưu cho chính quyền, giám sát hoạt động và tổng hợp đề xuất bổ sung, điều chỉnh chính sách từ cơ sở cho phù hợp với tình hình thực tế. Do vậy, cần tiếp tục quan tâm hoàn thiện và nâng cao hiệu quả hoạt động, từ đó quy tụ, phát huy được sự tham gia vào cuộc của các ngành và hệ thống chính trị trong thực hiện chủ trương tín dụng chính sách của Nhà nước.

Trong thời gian tới đây nhu cầu vốn cho hoạt động của NHCSXH tiếp tục tăng mạnh do chuẩn nghèo mới có sự thay đổi, do sự chuyển dịch mạnh mẽ của nền kinh tế và do nhu cầu sản xuất, sinh hoạt và học tập của các hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác tăng lên. Do đó, liên kết, lồng ghép nhằm sử dụng hiệu quả hơn các nguồn vốn từ các chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, đào tạo nghề, quỹ quốc gia về việc làm, hỗ trợ học sinh, sinh viên nghèo…

Nguồn lực là yếu tố quan trọng, là điều kiện cần cho sự phát triển bền vững của NHCSXH. Việc huy động đủ nguồn lực, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực sẽ giúp cho NHCSXH chủ động trong việc tổ chức triển khai thực hiện các chủ trương chính sách, giúp chủ trương chính sách nhanh chóng đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả. Điều đó có tác động trực tiếp đến kết quả thực hiện giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội và thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới của đất nước.

Quan tâm đào tạo kỹ năng sử dụng vốn vay, áp dụng kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi cho người vay; NHCSXH thường xuyên bám sát cơ sở, cùng bàn bạc với chính quyền, đoàn thể cơ sở, kết hợp hướng dẫn người dân vay vốn, sử dụng vốn vay đúng mục đích, có hiệu quả. Quan tâm xây dựng cơ chế phối hợp, mạng lưới liên kết với các tổ chức hội nhận ủy thác là vô cùng quan trọng, đặc biệt là ở cấp cơ sở. Tổ tiết kiệm và vay vốn chính là tế bào sống trong hệ thống hoạt động của NHCSXH.

Phát huy vai trò chỉ đạo, tham gia của cấp ủy, chính quyền trong quy trình quản lý tín dụng, góp phần hoàn thiện quy trình quản lý vốn vay tại cơ sở, phát huy được vai trò, trách nhiệm của tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác, của Tổ tiết kiệm và vay vốn. Từ đó, gắn trách nhiệm và quyền lợi của cán bộ các tổ chức chính trị - xã hội trong triển khai tín dụng chính sách, trực tiếp triển khai và chịu trách nhiệm về kết quả thực hiện các nội dung nhiệm vụ được NHCSXH ủy thác, tăng cường tính cộng đồng trách nhiệm, phát huy được sức mạnh của hệ thống chính trị.

Việc đưa ra các giải pháp hoàn thiện mô hình tổ chức và cơ chế hoạt động của NHCSXH tại thời điểm này là cần thiết, phù hợp với chiến lược phát triển của NHCSXH đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt. Tuy nhiên cần có sự phối hợp đồng bộ của nhiều cấp, nhiều ngành và cần nghiên cứu, có kế hoạch trong thời gian ngắn, trung và dài hạn, phù hợp với quy mô và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước giai đoạn 2011 - 2020.

Ý KIẾN ĐỘC GIẢ Hủy trả lời