Bình Định: Cộng hưởng từ một chính sách nhân văn

NHCSXH tỉnh Bình Định giao dịch với hộ nghèo tại Điểm giao dịch xã

Tập trung chính sách về một đầu mối để tăng tính đột phá
Báo cáo kết quả thực hiện Chỉ thị số 40 của tỉnh Bình Định cho thấy 05 năm qua, để đảm bảo có đủ nguồn vốn thực hiện các chương trình tín dụng chính sách trên địa bàn toàn tỉnh, Tỉnh ủy đã chỉ đạo các cấp, các ngành tập trung các nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội có nguồn gốc từ ngân sách Nhà nước vào một đầu mối là NHCSXH, đồng thời chỉ đạo HĐND, UBND các cấp đưa vào khoản mục chi dự toán ngân sách hàng năm, tiếp tục bố trí một phần nguồn vốn ngân sách địa phương để bổ sung nguồn vốn cho vay các đối tượng chính sách xã hội trên địa bàn. Kết quả, sau 05 năm nguồn vốn nhận ủy thác từ ngân sách địa phương đạt 115,5 tỷ đồng, tăng 92 tỷ đồng (+391%) so với năm 2014, tong đó từ ngân sách tỉnh tăng 84 tỷ đồng, cấp huyện tăng 8 tỷ đồng.
Đặc biệt, tỉnh Bình Định đã ban hành nhiều cơ chế chính sách đặc thù, đồng thời bố trí vốn ngân sách địa phương để bổ sung ủy thác qua NHCSXH giải ngân tạo việc làm đẩy nhanh tốc độ giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới. Có thể kể đến chính sách hỗ trợ cho người lao động tỉnh Bình Định đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng giai đoạn 2017 - 2020. Cùng với chính sách mới này, tỉnh Bình Định đã quyết định chuyển nguồn ngân sách địa phương để cho vay hộ nghèo sang cho vay tạo việc làm trong nước và ngoài nước, đồng thời bổ sung kinh phí cho NHCSXH tỉnh để cho người lao động vay vốn đi làm việc ở nước ngoài. Tỉnh cũng đã cho phép sử dụng Quỹ dự phòng rủi ro tín dụng từ năm 2017 trở về trước để cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách. Đồng thời quyết định phân bổ kinh phí Quỹ việc làm cho người tàn tật, ban hành chính sách hỗ trợ cho hộ nghèo làm nhà ở giai đoạn I từ nguồn vốn ngân sách địa phương. Tỉnh cũng quyết định chuyển Quỹ xóa đói giảm nghèo của tỉnh sang NHCSXH để cho vay hộ nghèo và hộ cận nghèo.
Từ nguồn vốn và các chương trình này hỗ trợ được cho 4.711 lượt khách hàng vay vốn với doanh số 159 tỷ đồng, trong đó có 3.367 lượt khách hàng được vay vốn tạo việc làm và mở rộng việc làm với doanh số cho vay 90,2 tỷ đồng, 711 lượt khách hàng được vay vốn đi làm việc ở nước ngoài với doanh số 50 tỷ đồng, và 633 lượt hộ nghèo được vay vốn với doanh số 19 tỷ đồng. Hiện còn 3.215 khách hàng đang thụ hưởng các chương trình tín dụng từ nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác qua NHCSXH. Nguồn vốn từ ngân sách địa phương cùng các chương trình tín dụng riêng có của tỉnh đã bổ trợ và cộng hưởng vào trong hoạt động tín dụng chính sách của Đảng và Chính phủ, nâng cao hiệu quả hỗ trợ người nghèo và các đối tượng chính sách.

Người dân tộc Ba Na ở Bình Định vay vốn chính sách đầu tư trồng keo

Ví như gia đình bà Nguyễn Thị Tình ở thôn Phú Gia, xã Cát Tường, huyện Phù Cát. Hiện bà đã có một gia tài kha khá với 08 con bò lai, luôn duy trì đàn heo tại chuồng hơn 120 con heo thịt, 04 con heo nái sinh sản, cùng đàn vài trăm con, mỗi tháng xuất bán từ 30 đến 40 con gà thịt. Nhưng ít ai biết rằng bà đã phải tha phương cầu thực vào tận TP Hồ Chí Minh bán trái cây để cùng chồng làm thợ hồ lo nuôi 04 đứa con trong nghèo khó, túng thiếu nên không thể cho con ăn học đến nơi, đến chốn. Năm 2015, vợ chồng bà quyết về quê an cư mở trang trại nuôi heo gà trên diện tích 5.000m2 đất gò do ông bà để lại, nhưng do không có vốn nên quy mô nhỏ lẻ, thu nhập chẳng là bao. Đến năm 2016, trong lúc đang túng quẩn bà được Chi hội phụ nữ thôn tuyên truyền và hướng dẫn chương trình cho vay Hỗ trợ tạo việc làm từ vốn ngân sách của tỉnh. Từ nguồn vốn vay ban đầu là 20 triệu đồng, tôi đã đầu tư xây dựng chuồng trại và mua heo giống để sinh sản rồi nuôi bán thịt. Có thể nói công việc làm ăn rất thuận lợi, ngoài việc mở rộng trang trại, mua thêm 02 con bò cái lai, tôi đã trả hết nợ cho ngân hàng. Thế nhưng đến năm 2017, giá heo giảm mạnh một lần nữa đẩy gia đình bà vào khó khăn gần như mất hết vốn, tưởng chừng như không vượt qua khỏi thậm chí. Rơi vào hộ cận nghèo một lần nữa tôi lại được Hội Phụ nữ định hướng cho tiếp cận chính sách cho vay hộ cận nghèo. Năm 2018 tôi đã vay 50 triệu đồng từ NHCSXH để mua 02 con bò giống lai sinh sản, kết hợp với mô hình nuôi heo và nuôi gà hiện có, gia đình tôi đã từng bước ổn định và có thu nhập. Cuối năm 2018, gia đình tôi đã thu được hơn 100 triệu đồng sau khi đã trừ chi phí. Toàn bộ khoản lợi nhuận thu được, gia đình tôi đã tiếp tục đầu tư mở rộng trang trại, xây dựng hầm Bioga để khỏi ô nhiễm môi trường, đồng thời tháng 4 năm 2019 tiếp tục mạnh dạn vay thêm 50 triệu đồng để tiếp tục mua 02 con bò lai nâng tổng gia đình lên 8 con, cùng 120 con heo thịt, 04 con heo nái sinh sản, mỗi tháng xuất bán từ 30 đến 40 con gà thịt.
Gắn chính sách với đặc thù từng địa phương
Việc các cấp, các ngành tổ chức nghiên cứu, học tập, quán triệt Chỉ thị số 40 từ đó đưa ra các kế hoạch thực hiện đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế ở đơn vị, cơ sở, gắn việc nguồn lực cho tín dụng chính sách xã hội gắn với phát triển nông nghiệp, nông thôn, phát triển giáo dục, dạy nghề đã góp phần đã tạo nên những bước chuyển lớn tại nhiều huyện nghèo trong việc tạo việc làm, bảo đảm an sinh xã hội và giảm nghèo bền vững.
Như ở huyện miền núi Vĩnh Thạnh nằm trong 64 huyện nghèo nhất nước cũng là 1 trong 3 huyện nghèo của tỉnh với 1/3 dân số là đồng bào Ba Na tỷ lệ hộ nghèo chiếm hơn 60% vào thời kỳ đầu triển khai Chỉ thị số 40. Công cuộc giảm nghèo bền vững trở thành thách thức lớn của huyện trong bối cảnh thiên tai luôn rình rập chưa hết lo khô hạn đã đối mặt với lũ lụt. Chính vì vậy “nợ quá hạn không có” đã là việc làm không dễ, câu chuyện xoay chuyển nghèo khó lại càng khó hơn nếu mỗi người dân không tự ý thức được vai trò và ý nghĩa của nguồn vốn tín dụng chính sách. Tuy nhiên, sau khi Chỉ thị số 40 ra đời với sự tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội, nút thắt nhận thức được khai thông trong toàn hệ thống chính trị - xã hội và chính người dân thụ hưởng chính sách đã tạo nên những bước chuyển mới trong công tác tín dụng chính sách, giảm nghèo bền vững.
Trong giai đoạn 2014 - 2019 doanh số cho vay của huyện đạt 48,7 tỷ đồng, với 15.716 lượt khách hàng vay vốn; tổng dư nợ đạt 258 tỷ đồng không có nợ quá hạn phát sinh. Nguồn vốn vay được sử dụng hiệu quả đã góp phần hỗ trợ 3.374 hộ vượt qua ngưỡng nghèo; 538 HSSV có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn đi học; 544 lượt lao động được tạo việc làm từ Quỹ quốc gia về việc làm; 58 lao động được đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài; 219 căn nhà cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác. Tỷ lệ hộ nghèo của huyện hàng năm trên 5%.
Đến 30/6/2019, tổng dư nợ các chương trình tín dụng chính sách đạt 3.660 tỷ đồng, tăng 1.390 tỷ đồng so năm 2014 với trên 91.000 hộ nghèo và các đối tượng chính sách còn dư nợ, dư nợ bình quân một hộ đạt 40 triệu đồng, tăng 16 triệu đồng so năm 2014. Tổng doanh số cho vay từ đầu năm 2014 đến nay đạt 5.999 tỷ đồng, với hơn 190 nghìn lượt hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn; doanh số thu nợ đạt 4.542 tỷ đồng, bằng 75% doanh số cho vay. Trong đó: Tổng doanh số cho vay tại các xã xây dựng nông thôn mới đạt 5.000 tỷ đồng chiếm tỷ lệ hơn 83%/tổng doanh số cho vay các chương trình tín dụng tại NHCSXH; tổng dư nợ đến 30/6/2019 tại các xã nông thôn mới đạt 3.068 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 83,8%/tổng dư nợ, với hơn 76.000 khách hàng còn dư nợ. Dư nợ cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách tại các huyện nghèo theo Nghị quyết số 30a/2008/NQ-CP của Chính phủ là 726,5 tỷ đồng, tăng 326 tỷ đồng (+81,5%) so với năm 2014, với trên 15.000 hộ đang còn dư nợ. Chất lượng tín dụng tốt với tỷ lệ nợ quá hạn chỉ chiếm 0,12%.
Nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội được phủ đến 100% xã, phường, thị trấn trong toàn tỉnh với tốc lực ngày càng mạnh trong 05 năm qua góp phần giúp trên 38.000 hộ vượt qua ngưỡng nghèo; giúp hơn 19.000 lượt hộ gia đình tại các vùng khó khăn vay vốn mua sắm máy móc, công cụ phục vụ SXKD, đánh bắt, chế biến hải sản và mở rộng cơ sở tiểu thủ công nghiệp thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương; thu hút, tạo việc làm cho hơn 12.000 lao động; giúp hơn 1.000 lao động thuộc gia đình chính sách được vay vốn đi lao động có thời hạn ở nước ngoài; gần 17.000 HSSV có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; xây dựng hơn 79.000 công trình NS&VSMTNT, gần 2.000 căn nhà cho hộ nghèo và các hộ gia đình chính sách…
Hiệu quả từ các chương trình tín dụng chính sách của Trung ương và địa phương đã góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh theo chuẩn nghèo đa chiều đầu giai đoạn 2016 - 2020 từ 13,35% xuống còn 7,01% (cuối năm 2018), riêng 03 huyện nghèo giảm từ 62,54% xuống còn 43,14%, hoàn thành theo Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XIX Đảng bộ tỉnh và Nghị quyết của HĐND tỉnh đề ra hàng năm góp phần cho toàn tỉnh đến 30/6/2019 có 77/121 xã, đạt tỷ lệ 63,6% được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, bình quân mỗi xã đạt 16,2 tiêu chí/xã (vượt nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ giao cho tỉnh Bình Định đến năm 2020 có 61 xã công nhận đạt chuẩn nông thôn mới).
Theo Nghị quyết của tỉnh đến năm 2020, giảm tỷ lệ hộ nghèo chung trên địa bàn tỉnh xuống còn dưới 6%, riêng các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn giảm 5%/năm; đảm bảo thu nhập bình quân đầu người của hộ nghèo cả tỉnh cuối năm 2020 tăng lên 1,5 lần so với cuối năm 2015; các huyện nghèo, xã nghèo, thôn đặc biệt khó khăn, hộ nghèo dân tộc thiểu số tăng gấp 2 lần. Do đó, việc tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 40 trong thời gian tới có vai trò quan trọng thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách, mục tiêu, nhiệm vụ mà tỉnh đã đề ra về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, tập trung phát triển nguồn nhân lực, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị, an ninh quốc phòng và phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn toàn tỉnh. Theo đó tỉnh sẽ tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền đối với hoạt động tín dụng chính sách xã hội, đồng thời xác định nhiệm vụ lãnh đạo, chỉ đạo đối với hoạt động tín dụng chính sách xã hội là một trong những nhiệm vụ trong chương trình và kế hoạch, hoạt động thường xuyên của các cấp ủy, các ngành, địa phương và đơn vị. Tỉnh cũng tiếp tục định hướng tập trung nguồn vốn ngân sách về một đầu mối NHCSXH quản lý, tiếp tục bố trí nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác cho NHCSXH thực hiện cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác. Giảm dần sự hỗ trợ cho không các đối tượng chính sách, chuyển sang cơ chế hỗ trợ cho vay với lãi suất ưu đãi để khích lệ ý thức tự vươn lên của hộ nghèo và đối tượng chính sách, giảm dần sự trông chờ, lệ thuộc vào trợ cấp của Nhà nước.