Quyết sách mang tính đột phá

NHCSXH tỉnh Ninh Bình giao dịch với bà con tại Điểm giao dịch xã

Chúng tôi về xã Gia Lâm, huyện Nho Quan vào những ngày đất nước sang xuân mới. Từ sáng sớm, những cán bộ NHCSXH huyện Nho Quan đã có mặt để chuẩn bị phiên giao dịch tại xã đúng định kỳ. Phiên giao dịch cũng không vì thời tiết hôm nay không thuận lợi mà thưa thớt, nhiều người dân đến từ sớm cùng Tổ trưởng Tổ tiết kiệm và vay vốn mong ngóng đến giờ giải ngân để nhận tiền về hiện thực hóa ước mong phát triển kinh tế của gia đình.

Phó Chủ tịch UBND xã Gia Lâm Phạm Đức Thiện cho biết, Gia Lâm đã đạt chuẩn NTM vào năm 2015, nhưng câu chuyện phát triển, giảm nghèo bền vững vẫn còn nhiều trăn trở. Bởi đây là xã miền núi, lại nằm trong vùng phân lũ, chậm lũ, thường xuyên bị úng lụt nên đời sống nhân dân gặp rất nhiều khó khăn khi có tới 1.840ha đất nhưng chỉ có 300ha cấy lúa một vụ, vụ còn lại người dân cũng tận dụng nuôi cá, song phải năm mưa nhiều, thì cá cũng trôi theo mưa lũ. Chính bởi vậy, chuyển đổi cây trồng và hướng đến chăn nuôi là con đường mà những người dân xã lựa chọn để ổn định cuộc sống và nguồn vốn ưu đãi, đặc biệt sau khi có Chỉ thị số 40 cùng với sự đồng lòng của các cấp ủy, chính quyền địa phương đã góp phần làm giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 10% năm 2015 giảm xuống còn dưới 2% vào cuối năm 2019. Nguồn vốn ưu đãi hiện còn dư nợ 19 tỷ đồng, trong đó chủ yếu là cho vay giải quyết việc làm,NS&VSMTNT, hộ nghèo đã giúp nhiều người dân trong xã hướng tới mô hình phát triển kinh tế hàng hóa bền vững như chuyển đổi cây ăn quả, chăn nuôi gia súc, gia cầm. Thu nhập bình quân đầu người toàn xã đạt 32 triệu đồng/năm thay vì 5 năm trước chỉ mới có 20 triệu đồng.

HTX dịch vụ thương mại TBINI “khởi nghiệp” từ vốn vay ưu đãi do anh Đặng Khánh Duy làm chủ nhiệm

Nhận 50 triệu đồng vốn vay hộ thoát nghèo tại phiên giao dịch xã Gia Lâm, bà Đinh Thị Tầm cười nói. Nuôi 4 người con cho đến ngày trưởng thành, người dựng vợ, gả chồng, vợ chồng tôi vẫn chẳng thể bước qua nghèo khó. Cho đến khi bà được Tổ tiết kiệm và vay vốn hướng dẫn vay NHCSXH 30 triệu đồng để phát triển kinh tế. Khởi đầu với 1 con bò và 1 con lợn nái, dồn tích thu nhập qua những ngày tháng bán lợn và bê đã giúp bà có thêm thu nhập thoát nghèo cách đây 1 năm, trả nợ ngân hàng và tích lũy mua thêm 2 con bò. Tuy nhiên, nếu chỉ có 2 con bò, dù đã thoát nghèo, nhưng câu chuyện nâng cao chất lượng cuộc sống hơn nữa vẫn là bài toán khó. Chính bởi vậy, lần vay vốn này bà quyết tâm mua thêm 2 con bò sinh sản. Nếu thuận lợi, mỗi năm bà sẽ có 4 con bê, bán đi mỗi năm cũng được 60 triệu đồng.

Cũng được vay 50 triệu đồng hộ cận nghèo trong đợt này, anh Nguyễn Văn Vượng ở thôn 8, xã Gia Lâm không khỏi bùi ngùi nhớ lại những ngày tháng gian khó, con cái còn nhỏ nheo nhóc, mẹ già ốm. Hai vợ chồng anh, gian nan cày cấy, làm thuê, làm mướn cũng không đủ cho 5 miệng ăn. Nghèo khó bủa vây đến khi anh được vay vốn hộ nghèo đầu tư nuôi bò và lợn. Ngày tháng thoi đưa, gia đình anh đã trả hết vốn vay và tích lũy đầu tư xây dựng chuồng nuôi bò quy mô lớn tới 12 con, nếu không vì dịch bệnh lợn, lúc nào nhà anh cũng có 7 con lợn lái. Chi tiêu rồi, mỗi năm cũng tích lũy được 20 triệu đồng. Tuy nhiên, cháu lớn đã bước vào đại học cháu thứ hai học lớp 12 đòi hỏi những nhu cầu đời sống lớn hơn. Vì vậy, lần này anh quyết tâm vay vốn hộ cận nghèo tăng đàn bò, mở rộng quy mô lên gấp đôi. Kết quả 5 năm thực hiện Chỉ thị số 40 cũng đã trở thành điểm tựa nâng cao  chất  lượng tín dụng với việc cấp ủy, chính quyền các cấp xác định nhiệm vụ lãnh đạo, chỉ đạo đối với hoạt động tín dụng chính sách xã hội là nhiệm vụ thường xuyên trong chương trình, kế hoạch, hoạt động của các cấp ủy, các ngành, địa phương. Việc củng cố, nâng cao chất lượng tín dụng chính sách được cấp ủy, chính quyền các cấp quan tâm, chỉ đạo quyết liệt, thực sự vào cuộc cùng NHCSXH. Hàng năm chỉ đạo xây dựng lộ trình và giao kế hoạch giảm số tuyệt đối nợ quá hạn cho các đơn vị, đồng thời chỉ đạo xây dựng phương án củng cố, nâng cao chất lượng tín dụng, thành lập các tổ thu hồi nợ khó đòi để đôn đốc thu hồi giảm nợ quá hạn theo lộ trình. Nhờ đó, trong bối cảnh tình hình kinh tế còn khó khăn, sinh viên ra trường chưa tìm được việc làm ngay hoặc thu nhập thấp, nợ đến hạn nhiều song chất lượng tín dụng luôn được giữ vững, nợ quá hạn năm sau luôn giảm so với năm trước, ngày càng có nhiều xã, phường không có nợ quá hạn.

Nhìn lại 5 năm triển khai Chỉ thị số 40, mặc dù kinh tế - xã hội của đất nước còn khó khăn, ảnh hưởng không nhỏ tới đời sống người nghèo, người dân sống ở khu vực nông thôn, song cấp uỷ, chính quyền địa phương luôn quan tâm chỉ đạo, NHCSXH cùng các tổ chức chính trị - xã hội luôn đồng hành thực hiện hiệu quả chính sách tín dụng ưu đãi của Chính phủ đến với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác. Đến nay, tổng dư nợ của NHCSXH tỉnh Ninh Bình đạt trên 2.420 tỷ đồng.

Đáng nói từ sau khi có Chỉ thị số 40, công tác chỉ đạo thực hiện tín dụng chính sách ở địa phương được thuận lợi từ cấp tỉnh xuống cơ sở, tạo sự chuyển biến tích cực trong hoạt động tín dụng chính  sách xã hội. Trên cơ sở nội dung của Chỉ thị, Tỉnh ủy, UBND tỉnh phân công nhiệm vụ cụ thể cho các Sở, ban ngành, hội, đoàn thể theo chức năng, nhiệm vụ làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương; chỉ đạo việc tập trung đầu tư nâng cao năng lực, tăng cường cơ sở vật chất, trụ sở và điều kiện làm việc cho hệ thống NHCSXH từ tỉnh đến các huyện, thành phố; giao Sở Tài chính và UBND các huyện, thành phố cân đối, bố trí ngân sách hàng năm chuyển sang NHCSXH để cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác; chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn bố trí  địa  điểm giao dịch thuận tiện, an toàn tại trụ sở UBND để NHCSXH tổ chức giao dịch, công khai các chính sách, dư nợ của hộ vay, qua đó đã có nhiều tác động tích cực đối với hoạt động của NHCSXH về tập trung nguồn vốn, nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của NHCSXH… giúp cho hoạt động NHCSXH ngày càng ổn định, phát triển bền vững. Để tăng thêm nguồn vốn cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách, tạo nhiều việc làm cho người lao động, giúp giảm nghèo nhanh và bền vững, đáp ứng yêu cầu mục tiêu giảm nghèo của tỉnh, Đảng bộ tỉnh Ninh Bình đã ban hành Nghị quyết số 04-NQ/TU ngày 24/10/2016 về giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016 - 2020, theo đó mỗi năm ngân sách tỉnh tối thiểu 5 tỷ đồng, huyện tối thiểu 500 triệu đồng.

Có thể nói, nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác sang NHCSXH để bổ sung nguồn vốn cho vay trên địa bàn từ khi có Chỉ thị số 40 đến nay tăng thêm gần 72 tỷ đồng đưa tổng nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác qua NHCSXH để cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách lên hơn 84 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành Đề án số 12/ĐA-UBND ngày 20/6/2017 về xuất khẩu lao động triển khai trong 3 năm (2018 - 2020) với tổng kinh phí 45 tỷ đồng và Đề án số 29/ĐA-UBND ngày 23/11/2019 về hỗ trợ vốn vay khởi nghiệp và phát triển SXKD cho thanh niên trên địa bàn trong 2 năm (2019 - 2020) với kinh phí thực hiện là 10 tỷ đồng.

Nguồn vốn từ ngân sách địa phương đang tạo ra những bước đột phá mới cho công cuộc thoát nghèo, tạo việc làm phát triển kinh tế bền vững tại địa phương. Ví như anh Đặng Khánh Duy, vay 50 triệu đồng vốn giải quyết việc làm từ ngân sách tỉnh chuyển qua NHCSXH đã giúp anh bước đầu xây dựng trang trại chăn nuôi thỏ, từ đó làm nền tảng xây dựng HTX dịch vụ thương mại TBINI với 11 thành viên. Hoạt động được 4 năm, mỗi năm, HTX cung ứng khoảng 12 nghìn con thỏ với bình quân 2,5 tấn/tháng, lãi 50 nghìn con. Ước mơ của ông Chủ nhiệm HTX này muốn mở rộng quy mô lớn hơn nữa bởi với quy trình công nghệ chăn nuôi được kiểm soát, sản phẩm của HTX luôn có Công ty Nhật bao tiêu đầu ra, song khó khăn hiện tại vẫn là tăng quy mô vốn và mở rộng thành viên.

Tuy nhiên, thực tế triển khai cũng cho thấy vẫn còn lãnh đạo cấp uỷ, chính quyền cơ sở có lúc, có nơi chưa sâu sát, chưa quan tâm đúng mức đến quản lý nguồn vốn vay trên địa bàn, nhất là việc quản lý đối với các hộ vay tại NHCSXH nhưng đã chuyển đi khỏi địa phương. Một số huyện, thành phố chưa cân đối ngân sách địa phương để bổ sung nguồn vốn cho vay các đối tượng chính sách trên địa bàn.

Chính vì vậy, để Chỉ thị số 40 hiệu quả hơn nữa, Giám đốc NHCSXH tỉnh Ninh Bình Nguyễn Thị Hằng đề nghị cấp ủy Đảng, HĐND, UBND các cấp tiếp tục quan tâm hơn nữa đến hoạt động tín dụng chính sách xã hội trên địa bàn, hỗ trợ cơ sở vật chất, điều kiện làm việc cho NHCSXH; đồng thời ưu tiên nguồn vốn từ ngân sách địa phương ủy thác qua NHCSXH để bổ sung nguồn vốn cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách trên địa bàn. Bên cạnh đó, thường xuyên chỉ đạo củng cố và kiện toàn Ban đại diện HĐQT cấp tỉnh, huyện và nâng cao hơn nữa vai trò trách nhiệm của chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội trong việc thực hiện tốt chính sách tín dụng đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác.