Thành công xóa đói, giảm nghèo có đóng góp của NHCSXH

Ban Biên tập Đặc san “Thông tin NHCSXH Việt Nam” xin trân trọng giới thiệu bài phát biểu của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và Thống đốc NHNN kiêm Chủ tịch Hội đồng quản trị NHCSXH tại Hội nghị này.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc: NHNN đã điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, hiệu quả

Xóa đói giảm nghèo của Việt Nam chắc chắn có liên quan tới NHCSXH và liên quan rất lớn. Bất cứ nước nào cũng vậy, doanh nghiệp và người dân vẫn dựa vào tín dụng là chính nên việc tăng trưởng GDP ở mức 6,81% năm 2017 có đóng góp của tín dụng ngân hàng nói chung. Đặc biệt, con số 53 tỷ USD do trực tiếp NHNN chỉ đạo điều hành mua vào đã tạo niềm tin, uy tín của Việt Nam cho các nhà đầu tư.

Đánh giá những thành tích nổi bật của ngành Ngân hàng năm 2017 tôi nhấn mạnh một số nội dung sau:

Thứ nhất, NHNN đã điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, hiệu quả, duy trì được sự ổn định thị trường tiền tệ, tiếp tục kiểm soát lạm phát 3,53%, thấp hơn mục tiêu đề ra, tạo dư địa để Chính phủ điều chỉnh giá các mặt hàng Nhà nước quản lý, tạo điều kiện thuận lợi cho chính sách tài khóa và chính sách vĩ mô khác.

Thứ hai, tổng dư nợ tín dụng đến cuối năm 2017 ở mức 18,17% - dưới mức dự kiến Chính phủ đặt ra là 22%. Điều đó cho thấy chất lượng tăng trưởng tín dụng của chúng ta đã được nâng lên.

Thứ ba, chính sách lãi suất được điều hành hợp lý, lãi suất cho vay trong năm qua đã giảm 0,5 - 1% giúp doanh nghiệp giảm bớt chi phí vốn.

Thứ tư, cơ cấu tín dụng đã có sự chuyển dịch tích cực, vốn tín dụng tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên tới trên 80%, tín dụng cho bất động sản, chứng khoán kiểm soát tương đối tốt. Với nhiều chương trình tín dụng ưu đãi được triển khai tích cực tạo động lực hỗ trợ trực tiếp cho các ngành, lĩnh vực trọng yếu của nền kinh tế. Tín dụng đối với các lĩnh vực rủi ro như chứng khoán, bất động sản được kiểm soát chặt chẽ.

Thứ năm, quá trình cơ cấu lại hệ thống các TCTD và xử lý nợ xấu giai đoạn 2016 -2020 được ngành Ngân hàng quan tâm triển khai ngay từ đầu nhiệm kỳ. Sớm xây dựng, trình Chính phủ ban hành Đề án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu và chủ động đề xuất hoàn thiện hành lang pháp lý giúp đẩy nhanh quá trình này. Tôi đánh giá cao NHNN đã tập trung trình Chính phủ ban hành Quyết định 1058 về Đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016 - 2020; và trình Quốc hội thông qua Nghị quyết 42 về thí điểm xử lý nợ xấu.

Thứ sáu, công tác cải cách hành chính và cải thiện môi trường kinh doanh trong lĩnh vực ngân hàng tiếp tục đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, có ý nghĩa thiết thực tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận với nguồn vốn tín dụng và dịch vụ ngân hàng. Nhờ đó, chỉ số “Tiếp cận tín dụng” của Việt Nam đã tăng 3 bậc và đứng thứ 4 trong ASEAN. Năm 2017 cũng là năm thứ hai liên tiếp NHNN dẫn đầu các Bộ, ngành về chỉ số cải cách hành chính.

Thứ bẩy, hệ thống NHTM đã cung cấp an sinh xã hội rất kịp thời cho vùng khó khăn. Có những ngân hàng làm tới hàng chục trường học, làm hàng trăm ngôi nhà cho vùng bão lũ. Ngân hàng đã chia sẻ lợi ích của mình cho người nghèo, vùng thiên tai bão lũ.

Kết quả trên nhiều mặt có sự đóng góp quan trọng trực tiếp của hệ thống Ngân hàng trong điều hành chính sách tiền tệ, với vai trò vừa là nguồn lực, vừa là động lực để phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước.

Bên cạnh những kết quả tích cực, một số vấn đề cần được ngành Ngân hàng tiếp tục quan tâm xử lý để đạt kết quả tốt hơn, như: Mặc dù chất lượng tín dụng được cải thiện đáng kể nhưng chưa chủ động mạnh mẽ theo hướng thị trường để góp phần thúc đẩy nhanh hơn quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế; Quá trình xử lý nợ xấu và tái cơ cấu các TCTD vẫn diễn ra chậm hơn so với yêu cầu. Một số TCTD còn thiếu mạnh dạn, thiếu quyết tâm trong việc giải quyết hạn chế yếu kém và xác định lộ trình, giải pháp thực hiện tái cơ cấu và chiến lược phát triển kinh doanh…

Từ những hạn chế tồn tại nếu trên, yêu cầu ngành Ngân hàng đi tiên phong trong thực hiện phương châm hành động năm 2018 của Chính phủ với 10 chữ: “Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, hiệu quả” để hỗ trợ Chính phủ chương trình triển khai kinh tế - xã hội toàn diện, cải cách kinh tế sâu rộng, nhằm đạt được các mục tiêu năm 2018 và cả nhiệm kỳ.

Để đạt được các mục tiêu kinh tế - xã hội năm 2018,tôi đồng ý với 8 chữ theo đề xuất của NHNN là “Chủ động, an toàn, linh hoạt, hiệu quả” và đề nghị ngành Ngân hàng thực hiện 6 nhiệm vụ trọng tâm:

Một là, chính sách tiền tệ, tỷ giá phải tiếp tục được điều hành hiệu quả và kết hợp hài hòa với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác để thực hiện cho được mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát ở mức thấp và thúc đẩy tăng trưởng trong năm 2018 cũng như trong trung và dài hạn. Đây là nhiệm vụ chính trị tổng quát, xuyên suốt của ngành Ngân hàng với vai trò chủ đạo để cùng với các bộ, ngành thực hiện cho được mục tiêu chung của Chính phủ.

Quản lý chặt chẽ thị trường ngoại tệ, thị trường vàng, không để xảy ra những biến động bất lợi. Phấn đấu tiếp tục tăng dự trữ ngoại hối nhà nước và cải thiện cán cân thanh toán quốc tế. Phát huy vai trò chủ đạo của thị trường tiền tệ trong việc duy trì sự ổn định của thị trường tài chính, hỗ trợ thúc đẩy thị trường chứng khoán, thị trường bất động sản phát triển lành mạnh.

Hai là, tín dụng ngân hàng cần tiếp tục phát huy vai trò thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo điều kiện tích cực thúc đẩy quá trình cơ cấu lại nền kinh tế. Muốn vậy, tín dụng cần tiếp tục được mở rộng hợp lý và tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên phát triển và tạo động lực cho tăng trưởng. Đồng thời, cần quan tâm phát triển thị trường tín dụng tiêu dùng, tài chính vi mô để góp phần kích thích sản xuất phát triển. Tiếp tục kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.

Ba là, tập trung nguồn lực thực hiện Đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu. Tạo điều kiện thuận lợi cho các TCTD lành mạnh củng cố, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động, phấn đấu Việt Nam có một số ngân hàng có quy mô ngang tầm với các ngân hàng hàng đầu trong khu vực.

Bốn là, tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, thanh tra, giám sát của NHNN để phát hiện kịp thời và hạn chế tối đa những sai phạm, nhất là những sai phạm nghiêm trọng trong hoạt động tiền tệ, ngân hàng, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân đối với hệ thống ngân hàng. Chính vì vậy, các TCTD phải thực hiện nâng cấp về vốn, quản trị rủi ro và giám sát tài chính cho hệ thống ngân hàng trong nước theo đúng tiêu chuẩn quốc tế.

NHNN và các TCTD cần quan tâm đặc biệt đến công tác cán bộ và vấn đề rủi ro đạo đức để có biện pháp quản lý hữu hiệu, hạn chế tối đa những sai phạm do cố ý làm trái gây ra.

Năm là, phát triển, ứng dụng các sản phẩm dịch vụ ngân hàng hiện đại để theo kịp xu hướng phát triển mới của cuộc cách mạng công nghệ 4.0, đồng thời chú trọng công tác đảm bảo an ninh, an toàn để hạn chế những rủi ro, tiêu cực, tội phạm từ mặt trái của công nghệ số. Tiếp tục triển khai Đề án thanh toán không dùng tiền mặt; triển khai thực hiện Đề án hoàn thiện khung phát lý để quản lý, xử lý các loại tài sản ảo, tiền điện tử, tiền ảo. Phải có thể chế để quản lý để đảm bảo an toàn.

Đẩy mạnh công tác truyền thông và làm tốt công tác giáo dục tài chính cộng đồng để nâng cao nhận thức và khuyến khích người dân sử dụng dịch vụ tài chính ngân hàng an toàn, hiệu quả.

Sáu là, đẩy mạnh cải cách hành chính, đặc biệt là cải cách thủ tục hành chính tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận dễ dàng hơn với dịch vụ ngân hàng. Tạo điều kiện đầu tư kinh doanh phát triển, khuyến khích khởi nghiệp nâng cao sức cạnh tranh.

Đồng thời cần quan tâm tới phẩm chất cán bộ ngân hàng, đặc biệt chú trọng xây dựng đội ngũ, tăng cường xây dựng chỉnh đốn Đảng, tạo chuyển biến rõ nét, thực chất, siết chặt kỷ luật, kỷ cương.

Uỷ viên BCH TW Đảng, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng kiêm Chủ tịch Hội đồng quản trị NHCSXH: Toàn hệ thống đã nỗ lực để đạt được những kết quả tích cực

Tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã có đánh giá hết sức tích cực, tốt đẹp về hoạt động ngân hàng. Những kết quả đạt được trong năm qua có sự đóng góp, nỗ lực vượt bậc của các đơn vị chức năng của NHNN và toàn bộ hệ thống các TCTD.

Thay mặt Ban cán sự Đảng, Ban lãnh đạo NHNN tôi xin biểu dương và bày tỏ sự cảm ơn toàn hệ thống chúng ta đã sự nỗ lực để đạt được những kết quả tích cực như vậy.

Nguyên nhân của sự thành công trong điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng là được thực hiện trong một môi trường vĩ mô ổn định an toàn và lành mạnh, trên nền tảng chính sách nhất quán trong phát triển kinh tế - xã hội của Chính phủ.Đặc biệt, trong điều hành của Chính phủ, từ năm 2016 - 2018, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội được xây dựng, thảo luận rất chi tiết và luôn thể hiện sự nhất quán của Chính phủ trong chỉ đạo điều hành. Đồng thời, trong quá trình điều hành, Chính phủ cũng rất linh hoạt trước những vấn đề phát sinh tác động từ quốc tế và khu vực.

Ngành ngân hàng giữ được lạm phát, khi duy trì biên độ lạm phát cơ bản từ 1,4 - 1,6% liên tục trong giai đoạn 2016 và 2017 và kết thúc năm 2017 lạm phát cơ bản ở mức 1,41%. Lưu ý là kết quả lạm phát cơ bản này được thực hiện trong bối cảnh áp lực tăng giá là vẫn còn nhiều, tâm lý kỳ vọng lạm phát còn rất nặng nề. Và chỉ có sự nhất quán trong điều hành của NHTW đã giữ được kỳ vọng đó.

Thành công của kiểm soát lạm phát cũng được thực hiện trong bối cảnh rất khác biệt, khi năm 2016 và 2017 chúng ta đã mua vào khoảng 22 tỷ USD. Đưa ra lượng tiền đồng Việt Nam cực kỳ lớn nhưng chúng ta đã dùng những công cụ chính sách tiền tệ rất linh hoạt để điều tiết, giữ ổn định thanh khoản không chỉ với đồng Việt Nam mà không gây áp lực lên thị trường ngoại tệ. Chúng ta phân tích như vậy để thấy được sự linh hoạt, chủ động trong điều hành chính khi sử dụng các công cụ kết hợp cả trên thị trường ngoại tệ và thị trường đồng Việt Nam.

Trong năm qua chúng ta đã giữ được ổn định mặt bằng lãi suất và giảm được mặt bằng lãi suất cho vay một cách thực chất trong bối cảnh chưa giảm trần lãi suất huy động. Điều đó có nghĩa rằng, hệ thống ngân hàng rất trách nhiệm với người gửi tiền.

Chúng ta cũng nâng tổng dự trữ ngoại hối Nhà nước lên con số 53,5 tỷ USD. Điều hành tỷ giá và thị trường ngoại tệ, có thể nói năm 2017 là năm thành công vượt bậc. Nhưng phải lưu ý rằng chúng ta kết hợp đồng bộ các công cụ chính sách chứ không phải chỉ mỗi cơ chế tỷ giá trung tâm.

Về con số tăng trưởng tín dụng năm 2017 là 18,17%, cho thấy tăng trưởng tín dụng đã đi kèm với chất lượng và chuyển dịch cơ cấu, góp phần thiết thực cho tăng trưởng kinh tế. Điều đó cũng nói nên rằng, nếu tín dụng đi đúng vào lĩnh vực sản xuất thực chất sẽ đóng góp rất thiết thực vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

Để đạt được các mục tiêu đặt ra cho năm 2018, tôi yêu cầu các đơn vị trong toàn ngành tập trung quán triệt và triển khai quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp.

Thứ nhất, về điều hành và thực thi chính sách tiền tệ, tín dụng, ngoại hối, các đơn vị tham mưu thuộc NHNN phải bám sát diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ để chủ động điều hành đồng bộ, linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ, hỗ trợ thanh khoản cho các TCTD nhằm ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối, ổn định mặt bằng lãi suất, tỷ giá, tạo điều kiện phấn đấu giảm lãi suất cho vay.

Thứ hai, phải kiểm soát chặt chẽ tốc độ tăng trưởng tín dụng và chất lượng tín dụng của toàn hệ thống cũng như từng TCTD. NHNN sẽ phát huy rất mạnh công cụ giám sát từ xa để kiểm soát chặt chẽ, do đó các TCTD phải chú trọng đưa tín dụng vào đúng lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực SXKD.

Thứ ba, yêu cầu các đơn vị thuộc NHNN khẩn trương ban hành các Thông tư, đặc biệt là các Thông tư hướng dẫn Luật các TCTD có hiệu lực từ ngày 15/1/2018, để áp dụng các chuẩn mực, quy định minh bạch, công khai trong hoạt động ngân hàng phù hợp với thông lệ quốc tế.

Thứ tư, về công tác cơ cấu lại hệ thống các TCTD và xử lý nợ xấu, đề nghị, Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng (CQTTGSNH) và các đơn vị chức năng thuộc NHNN theo dõi chặt chẽ tiến độ và kết quả thực hiện Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016 - 2020”, đặc biệt tiến độ xử lý nợ xấu, gắn với đó là việc triển khai Nghị quyết số 42 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu.

Thứ năm, toàn Ngành quan tâm hơn nữa tới lĩnh vực phát triển thanh toán không dùng tiền mặt; Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về hoạt động thanh toán; Đảm bảo an ninh, an toàn trong thanh toán điện tử, thanh toán thẻ.

Phải rà soát, cập nhật các văn bản quy phạm pháp luật về an ninh, an toàn, bảo mật thông tin liên quan tới thanh toán điện tử, thanh toán thẻ, ứng dụng công nghệ, thực trạng hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng để có các giải pháp đảm bảo an ninh, an toàn trong hoạt động thanh toán, trung gian thanh toán.

Triển khai quyết định của Thủ tướng Chính phủ,rà soát, nghiên cứu, sửa đổi bổ sung, ban hành mới văn bản quy phạm pháp luật về tiền điện tử; phối hợp các Bộ, ngành tham mưu cho Chính phủ trong quản lý các hoạt động liên quan tới các loại tài sản ảo, tiền ảo ở Việt Nam.

Thứ sáu, triển khai Nghị quyết số 19/NQ-CP và Nghị quyết số 35/NQ-CP về cải cách hành chính, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Các đơn vị thuộc NHNN và các đơn vị chú trọng cải cách thủ tục hành chính trong quan hệ giữa NHNN và các TCTD, giữa TCTD với DN để đảm bảo hiện đại hoá quy trình, rút ngắn thời gian xử lý và tiết kiệm chi phí.

Thứ bẩy, đối với công tác truyền thông và công tác Quốc hội, không chỉ NHNN, các chi nhánh NHNN mà bản thân các TCTD phải ý thức được vấn đề này để hình ảnh của từng TCTD, của hệ thống ngân hàng với công chúng, người dân, DN được cải thiện tốt hơn, nâng cao sự tin cậy của của hệ thống ngân hàng đối với người dân.