Cần mở rộng đối tượng và nâng mức vay xây nhà tránh lũ

Ngôi nhà của gia đình anh Nguyễn Văn Cúc được xây theo đúng thiết kế nhà phòng tránh bão lụt

Nằm ở ven hạ lưu sông Vệ nên người dân xã Hành Thiện, huyện Nghĩa Hành (Quảng Ngãi) thường xuyên đối mặt với những trận lũ mà cao điểm thường xảy ra khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 11.

Trong ký ức của anh Nguyễn Văn Cúc ở thôn Phú Lâm Tây, xã Hành Thiện thì từ hồi còn nhỏ anh đã chứng kiến toàn bộ tài sản tích cóp bao năm của ba mẹ bị trôi theo dòng nước lũ, còn người thì phải ngồi mái nhà một ngày, một đêm cầm cự bằng lương khô, mì tôm chờ nước rút. “Có những năm lũ chồng lũ, nước từ thượng nguồn đổ về cuốn phẳng cả trâu bò, lợn gà, sau lũ chẳng còn gì trong nhà”, anh Cúc tâm sự.

Tuy nhiên, kể từ khi có Quyết định số 48/2014/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng, tránh bão, lụt khu vực miền Trung thì sự lo lắng với gia đình anh Cúc mới vơi dần.

Chỉ tay lên cái chòi, giới thiệu về nó như một “ân nhân” trong những mùa mưa lũ, anh Cúc cho biết, cách đây 4 năm gia đình anh được sự hỗ trợ của ngân sách TW và địa phương 16 triệu đồng cùng với 10 triệu đồng vay của NHCSXH để xây ngôi nhà tránh bão lũ này. “May mà nhà xây xong chưa lâu thì lũ kéo về mà đó cũng là năm đầu tiên cảm giác lo lắng bớt đi khi “đón” lũ. Những vật dụng quan trọng của gia đình, thóc gạo cũng được đưa lên chòi cùng người nên rất an toàn”, anh Cúc hồ hởi nói.

Cùng thôn Phú Lâm Tây, căn nhà của gia đình anh Trần Xuân Lâm nằm cách sông Vệ chưa đến 50m nên trước đây vào mùa mưa lũ luôn khiến cả gia đình mất ăn, mất ngủ, tìm cách chống chọi với “giặc thủy”.

Chỉ đến khi được sự hỗ trợ của Nhà nước và nguồn vốn ưu đãi của NHCSXH để xây căn nhà tránh lũ thì những lo lắng của gia đình anh Lâm mới bớt đi. Anh Lâm tâm sự, ngôi nhà thường được ví là chốn “an cư, lạc nghiệp” nhưng với người dân vùng lũ chúng tôi còn hơn thế, nó là nơi bảo vệ tài sản và tính mạng con người mỗi khi xảy ra bão lũ.

Theo ông Hồ Kim Việt - Tổ trưởng Tổ tiết kiệm và vay vốn thôn Phú Lâm Tây, cùng đợt nhận hỗ trợ và vay vốn NHCSXH xây nhà tránh lũ với hộ anh Cúc và anh Lâm trong thôn còn có 6 hộ khác. Nhưng theo ông Việt, nhu cầu hiện nay, cả thôn có khoảng 60 hộ muốn được hỗ trợ và vay vốn để xây nhà tránh lũ trong khi đối tượng được thụ hưởng chính sách này chỉ áp dụng với hộ nghèo là quá hẹp.

Bên cạnh đó, ông Việt cũng cho rằng, theo quy định xây nhà có chòi tránh lũ phải tối thiểu 12m², cao so với mực nước lũ lớn nhất 60cm tới 1m nên Nhà nước cần phải nâng mức cho vay mới có thể làm được.

Mới đây Chính phủ đồng ý cho kéo dài thời gian thực hiện Quyết định 48 đối với 08 tỉnh, thành phố ở khu vực miền Trung là tin vui với Quảng Ngãi nói chung và huyện Nghĩa Hành nói riêng. Ông Đỗ Văn Kha - Giám đốc NHCSXH huyện Nghĩa Hành cho hay, trong đợt đầu vừa qua toàn huyện có khoảng 971 hộ thuộc đối tượng có nhu cầu vay vốn làm nhà tránh lũ và đã có 450 hộ đã vay vốn NHCSXH để xây nhà.

Chính vì vậy, việc Chính phủ cho kéo dài thời gian thực hiện chính sách hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng, tránh bão, lụt sẽ giúp nhiều hộ xây được nhà, tránh rủi ro mỗi khi có bão lũ.

Các cấp chính quyền địa phương của huyện Nghĩa Hành cho biết, nếu không có nhà tránh bão lũ thì người dân khó có thể thoát nghèo vì cứ nỗ lực làm ăn nhưng cuối cùng lại bị lũ cuốn đi hết. Qua quá trình tiếp xúc với người dân ở các vùng hay bị lũ, ông Trần Duy Cường - Giám đốc NHCSXH tỉnh Quảng Ngãi cũng cho rằng, tình trạng cứ gặp lũ là người dẫn lại tái nghèo luôn diễn ra với nhiều hộ gia đình vùng lũ.

Do đó, Chính phủ cần mở rộng thêm đối tượng được hưởng chính sách là hộ cận nghèo và hộ mới thoát nghèo, đồng thời xem xét có thể nâng mức cho vay vốn NHCSXH lên mức 15 triệu đồng/hộ để phù hợp với giá cả thị trường. Có như vậy thì người dân mới có thể xây được căn nhà đúng với tiêu chí của chương trình đưa ra, chương trình này mới giúp người dân an toàn trong mỗi đợt bão lũ, giúp họ thoát nghèo bền vững.

Theo Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi, số nhà đang thực hiện hỗ trợ theo Quyết định số 48/2014/QĐ-TTg là 3.323 nhà; Tổng kinh phí thực hiện là 159,414 tỷ đồng, trong đó: vốn ngân sách TW 42,534 tỷ đồng; vốn ngân sách địa phương 16,615 tỷ đồng; vốn huy động từ doanh nghiệp thông qua Quỹ Ngày vì người nghèo 9,969 tỷ đồng; vốn vay ưu đãi từ NHCSXH 49,845 tỷ đồng.