Tín dụng chính sách góp phần thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS giai đoạn 2021 - 2030

Quang cảnh buổi nghiệm thu

Với điều kiện sinh sống nơi xa xôi hẻo lánh, giao thông cách trở, đời sống của đồng bào DTTS và miền núi đã và đang gặp rất nhiều khó khăn, trình độ dân trí nhận thức không đồng đều, kinh tế phát triển chậm nhất cả nước. Thu nhập bình quân của hộ đồng bào DTTS ở nhiều nơi chỉ bằng 40-50% bình quân thu nhập trong khu vực; tỷ lệ dân số là DTTS chiếm 14,7% nhưng tỷ lệ hộ nghèo chiếm 55,27% tổng số hộ nghèo của cả nước… Để giúp đồng bào các DTTS cải thiện cuộc sống, hội nhập với xu hướng phát triển chung của cả nước; đồng thời đảm bảo an ninh quốc phòng, ổn định chính trị quốc gia, Đảng, Nhà nước đã và đang ban hành nhiều chính sách phát triển kinh tế - xã hội tại vùng đồng bào DTTS và miền núi, trong đó có các chính sách về tín dụng ưu đãi dành cho vùng DTTS và miền núi được thực hiện thông qua NHCSXH.
Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025 và ngày 26/4/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 28/2022/NĐ-CP về chính sách tín dụng ưu đãi thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Với nhiệm vụ đổi mới và mở rộng chính sách tín dụng theo hướng tăng định mức, mở rộng đối tượng được vay đến các dự án sản xuất kinh doanh tạo sinh kế cho đồng bào DTTS, NHCSXH đã thực hiện đồng bộ nhiều chương trình tín dụng chính sách cho gần 100% hộ đồng bào DTTS tại các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn, tại vùng sâu, vùng xa. NHCSXH đã tập trung huy động được nguồn lực lớn để đáp ứng nhu cầu vay vốn của các đối tượng thụ hưởng, triển khai cho vay thuận lợi, nhanh chóng. Đến 31/12/2023, trên 1,5 triệu khách hàng là đồng bào DTTS thụ hưởng hầu hết các chương trình tín dụng tại NHCSXH, với doanh số cho vay là 18.799 tỷ đồng, doanh số thu nợ là 11.702 tỷ đồng, tổng dư nợ đạt 81.036 tỷ đồng, chiếm 26,1% tổng dư nợ của NHCSXH.  Trong đó, dư nợ cho vay các xã thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi chiếm 35,3%, với trên 2,2 triệu khách hàng còn dư nợ; dư nợ cho vay tại huyện nghèo là 32.002 tỷ đồng, chiếm 9,64%, với trên 554 nghìn khách hàng còn dư nợ.
Nhờ tiếp cận các sản phẩm tín dụng của NHCSXH, nhiều hộ đồng bào DTTS và miền núi được vay vốn, có điều kiện phát triển kinh tế để thoát nghèo cũng như đáp ứng các nhu cầu thiết yếu về nhà ở, công trình nước sạch và vệ sinh môi trường, chi phí học tập cho con em. Việc giảm tỷ lệ hộ nghèo qua các năm cho thấy các chương trình tín dụng chính sách đã được triển khai hiệu quả, góp phần gia tăng cơ hội nâng cao chất lượng cuộc sống, phát triển kinh tế hộ gia đình là hộ nghèo, đối tượng chính sách, đặc biệt là hộ DTTS tại vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, miền núi, biên giới… và giảm bất bình đẳng kéo dài cho những đối tượng này.
Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình triển khai cũng còn một số tồn tại, khó khăn, vướng mắc, như: các chương trình tín dụng chính sách đang triển khai chưa bao trùm được hết các đối tượng thụ hưởng chính sách, trình độ nhận thức, tập quán sản xuất của một bộ phận đồng bào DTTS còn hạn chế dẫn đến chưa quản lý và sử dụng hiệu quả vốn vay; sự hỗ trợ, phê duyệt danh sách đối tượng DTTS thụ hưởng các chính sách tín dụng ưu đãi tại một số địa phương còn chậm, hạn chế; một số địa phương chưa bố trí nguồn vốn ủy thác địa phương để tương xứng với tiềm lực kinh tế - xã hội, phù hợp nhu cầu đồng bào DTTS tại địa bàn…
Trên cơ sở định hướng, mục tiêu của NHCSXH trong giai đoạn tới, nhóm nghiên cứu đề tài đã đưa ra các nhóm giải pháp để phát huy vai trò của tín dụng chính sách trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030. Các giải pháp của nhóm nghiên cứu đều dựa trên những hạn chế còn tồn tại nhằm mục đích hoàn thiện và nâng cao chất lượng hệ thống sản phẩm tín dụng được triển khai tại NHCSXH, nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng chính sách trong giai đoạn mới.

Hội đồng nghiệm thu và các đại biểu chúc mừng nhóm nghiên cứu

Ghi nhận và biểu dương những nội dung đã được nhóm nghiên cứu trình bày, Phó Tổng Giám đốc NHCSXH Nguyễn Đức Hải - Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu đề tài cho biết: Đây là đề tài nghiên cứu khoa học cấp hệ thống được Hội đồng đánh giá cao, có ý nghĩa thực tiễn và phù hợp trong việc nâng cao chất lượng hoạt động của NHCSXH.
Nhóm nghiên cứu cần tiếp thu những ý kiến đóng góp, hoàn chỉnh đề tài đảm bảo các giải pháp được ứng dụng ngay trong thực tiễn, nhằm tháo gỡ kịp thời những khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện tại địa phương. Chính quyền các cấp địa phương cân đối bố trí vốn ngân sách ủy thác cho NHCSXH nhằm hỗ trợ thực hiện một số hoạt động của các chương trình mục tiêu quốc gia: phát triển sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm, ổn định sinh kế, hỗ trợ cải thiện nhà ở tại địa phương.
Với những nghiên cứu rất có ý nghĩa và phù hợp với tình hình phát triển NHCSXH, đề tài “Tín dụng chính sách góp phần thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS giai đoạn 2021 - 2030” xếp loại Giỏi.