Nguồn vốn tín dụng chính sách: “Điểm tựa” của học sinh nghèo

Nguồn vốn tín dụng chính sách đã mang lại hiệu quả thiết thực, như chiếc phao cứu sinh, nâng đỡ những ước mơ tưởng chừng không thể chạm tới

“Phải thành tài để báo đáp công ơn bố mẹ”
Đó là chia sẻ của anh Trần Bá Tuấn, sinh năm 1991, ở thôn Hải Ninh, xã Kim Tân. Anh Tuấn, người từng là cậu trò nghèo, nay là Trưởng Văn phòng Công chứng Trần Bá Tuấn ở thị trấn Kẻ Sặt, Bình Giang. Câu chuyện của anh bắt đầu từ năm 2009, khi anh đỗ vào Khoa Luật, Trường Đại học Vinh.
“Khi nhận được giấy báo trúng tuyển, bố mẹ tôi vui lắm, vừa chúc mừng tôi, vừa nói với em trai tôi, rằng cần noi gương anh để học thật tốt. Nhưng tôi biết, đằng sau ánh mắt hạnh phúc ấy là vô vàn lo toan. Nhà tôi chỉ có vài sào ruộng, lại ở xa trung tâm, tiền học, tiền ăn, tiền đi lại… quả là một gánh nặng lớn”, anh Tuấn hồi tưởng.
Một chiều cuối tháng 4, nắng nhẹ, chúng tôi tìm về nhà anh Tuấn, gặp bố mẹ anh là: ông Trần Văn Tiến, sinh năm 1960 và bà Tăng Thị Tính, sinh năm 1964. Ông Tiến kể lại: “Chúng tôi không có gì ngoài sức lao động. Ngày đó, nhà nghèo đến mức có người đến hỏi mua con bò để lấy tiền cho Tuấn đi học thì cũng chẳng có bò mà bán. Gần như toàn bộ kinh tế của nhà tôi chỉ trông vào hơn 4 sào ruộng”.
Qua nhiều nguồn thông tin, Phòng giao dịch NHCSXH Kim Thành đã đề nghị được tư vấn về chương trình tín dụng ưu đãi dành cho HSSV hoàn cảnh khó khăn. Với trường hợp của Tuấn, gia đình được phê duyệt khoản vay gần 34 triệu đồng. Không dừng lại ở đó, năm 2014, em trai của Tuấn - Trần Đức Tú đỗ vào Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy và Đại học Y dược Hải Phòng. Một lần nữa, bà Tăng Thị Tính lại tìm đến NHCSXH và tiếp tục được vay thêm 64 triệu đồng. Nhờ thế, giấc mơ y khoa của Tú được chắp cánh.
“Không chỉ vay vốn, chúng tôi còn phải làm đủ nghề, từ phụ vữa, làm cỏ, vớt bèo đến trồng hoa, trồng rau thuê. Tất cả chỉ mong các con học hành thành đạt. Giờ thì Tuấn có văn phòng công chứng riêng, còn Tú đang công tác tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp (TP Hải Phòng)”, bà Tính nói, giọng ngập tràn tự hào.

Nhờ nguồn vốn ưu đãi HSSV có hoàn cảnh khó khăn, anh Trần Bá Tuấn đã trở thành Trưởng Văn phòng Công chứng Trần Bá Tuấn

Tại xã Kim Tân còn có chị Đoàn Thị Huệ - Giảng viên Trường Đại học Tài chính - Quản trị kinh doanh ở tỉnh Hưng Yên, cũng là minh chứng sống cho hiệu quả của nguồn vốn tín dụng chính sách hỗ trợ sinh viên nghèo. Chị Huệ, sinh năm 1988, là con út trong gia đình có ba chị em. Trên Huệ là hai chị gái, một người sinh năm 1980, người còn lại sinh năm 1983. Huệ cũng là người con duy nhất trong gia đình được đi học đại học.
“Cũng vì hoàn cảnh gia đình khó khăn, thiếu thốn nên hai chị của Huệ đã chọn những con đường lập thân riêng, chỉ Huệ là cố gắng theo đuổi con đường học hành. Lúc Huệ thi đỗ Trường Đại học Thương mại, nếu không có sự giới thiệu, giúp đỡ của Hội Phụ nữ xã và nguồn vốn chính sách thì có lẽ giấc mơ đỗ đạt của Huệ cũng khó thành hiện thực. Hiện Huệ là giảng viên của Trường Đại học Tài chính - Quản trị kinh doanh ở tỉnh Hưng Yên”, bà Phạm Thị Nhuân - mẹ của chị Huệ chia sẻ.
Câu chuyện về nguồn vốn chính sách nâng đỡ những tấm gương trò nghèo hiếu học còn tiếp nối ở xã Hồng Quang, Thanh Miện, là nơi anh em Trần Tuấn Anh (sinh năm 1993), Trần Minh Hiếu (sinh năm 1998) ở thôn Hữu Chung vươn lên.
Tuấn Anh tốt nghiệp Trường Đại học Xây dựng, nay là kỹ sư tại Phòng Thiết kế, Công ty CP Nhà khung thép và Thiết bị công nghiệp SEICO (Tân Trường, Cẩm Giàng). Minh Hiếu mang quân hàm Thượng úy, công tác tại Bệnh viện Quân y 105 (Sơn Tây, TP Hà Nội).
“Căn nhà này do chính Tuấn Anh thiết kế dành tặng bố mẹ, em cũng đóng góp vài trăm triệu đồng phụ cùng bố mẹ xây căn nhà đẹp đẽ, hạnh phúc này. Minh Hiếu thì chuẩn bị đi học chuyên khoa, sẵn sàng nhận nhiệm vụ tại Nam Sudan hoặc một số khu vực khác. Giờ đây, chúng tôi chỉ mong các con, cháu luôn khỏe mạnh, công tác thật tốt. Những ngày tháng khó khăn có lẽ đã qua đi rồi”, bà Đặng Thị Miền - mẹ của Tuấn Anh và Minh Hiếu chia sẻ.
Vẫn còn “lăn tăn” khi vay vốn

Nguồn vốn tín dụng chính sách dành cho HSSV có hoàn cảnh khó khăn không chỉ là điểm tựa tài chính, mà còn là điểm tựa tinh thần, giúp các bậc phụ huynh nghèo bớt đi gánh nặng, giúp con cái “dệt ước mơ” dưới những mái trường. Tuy nhiên, thực tế cho thấy chương trình này vẫn chưa được khai thác hết tiềm năng.
Dù chương trình mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, song tỷ trọng dư nợ của chương trình trong tổng dư nợ tín dụng chính sách toàn tỉnh còn khiêm tốn. Thời điểm cuối tháng 4/2025, dư nợ của chương trình tín dụng này đạt hơn 120 tỷ đồng, tuy tăng hơn 8 tỷ đồng dư nợ so với cuối tháng 3/2025, song chỉ chiếm 2,1% nếu so với gần 5.685 tỷ đồng tổng dư nợ tín dụng chính sách trên toàn tỉnh.
Phó Giám đốc chi nhánh NHCSXH TP Hải Phòng Vũ Tuấn Hùng cho biết: Nguyên nhân chính đến từ một số tâm lý phổ biến của người dân. Nhiều hộ gia đình vẫn có tâm lý e ngại vay nợ. Một số khác thì cho rằng con cái dù học xong cũng khó xin việc từ tấm bằng đại học. Vì vậy những gia đình này thường hướng cho con học nghề hoặc đi làm sớm.
Song rào cản lớn nhất là về giới hạn số tiền vay. Dù mức cho vay tối đa với HSSV hiện ở mức 4 triệu đồng/tháng, đã được nâng lên kể từ tháng 5/2022, song so với tổng chi phí ăn học của mỗi sinh viên, số tiền này dường như chưa đủ đáp ứng. Cũng vì vậy, nhiều hộ còn đắn đo.
“Chúng tôi kiến nghị điều chỉnh mức vay phù hợp hơn với thực tế. Đồng thời, sẽ đẩy mạnh tuyên truyền tại các điểm giao dịch, phối hợp nhà trường và đoàn thể để chia sẻ câu chuyện thành công của các sinh viên đi trước, từ đó tạo niềm tin cho phụ huynh”, Phó Giám đốc chi nhánh Vũ Tuấn Hùng cho biết.
Trong thời gian tới, chi nhánh sẽ tiếp tục cố hệ thống giao dịch xã, tránh để người dân đi lại xa. Đồng thời, tiếp cận ngay chính quyền cơ sở mới để rà soát nhu cầu vay vốn và hỗ trợ hoàn thiện hồ sơ. Mỗi hộ vay được hỗ trợ, mỗi sinh viên được tiếp tục giấc mơ học tập là một đóng góp rất cụ thể cho nguồn nhân lực chất lượng cao của địa phương trong tương lai.
Đằng sau mỗi hồ sơ vay vốn là một khát vọng vươn lên. Đằng sau mỗi sinh viên thành công là những người cha, người mẹ lấm lem bùn đất, những cán bộ tín dụng miệt mài đến từng thôn, xã. Tất cả đang cùng nhau dựng xây một tương lai tươi sáng hơn cho thế hệ mai sau.