^[2]

Bà con dân tộc Dao đỏ ở huyện Văn Yên (Yên Bái) thu hoạch vỏ quế

Quế - cây chủ lực xoá nghèo

Văn Yên có địa hình chủ yếu là đồi núi, phù hợp sản xuất nông - lâm nghiệp và kinh tế đồi rừng. Khi huyện có chủ trương phát triển cây quế hàng hóa nhiều hộ đã chuyển sang trồng loại cây này. Vì cây quế phù hợp với đất đai, khí hậu Văn Yên; cây quế sống khỏe trên đất bạc màu, đất xói mòn. Điều quan trọng hơn về giá trị kinh tế - quế là “cây vua” so với các loại cây lâm nghiệp khác. Bởi quế là cây đa lợi ích. Từ vỏ, thân gỗ, lá cành, gốc rễ đều có giá. Người trồng quế vất vả 2 năm đầu vì phải làm cỏ mỗi năm 2 lần, sau đó cây tự sinh trưởng. Từ năm thứ 5 trở đi đã tỉa thưa, lấy cành, lá bán. Với giá: lá quế 1.000 đồng/kg, cành nhỏ, khô 5.000 đồng/kg; vỏ quế khô khoảng 38.000 đồng/kg; gỗ quế từ 1,5 - 1,8 triệu đồng/m3. Ước tính, 1ha trồng quế cho thu nhập khoảng 600 triệu đồng. Quế trở thành cây trồng chủ lực để giảm nghèo của 12 dân tộc sinh sống ở Văn Yên.

Ông Vũ Quang Hải - Chủ tịch UBND huyện Văn Yên, cho biết: “Cây quế ngày xưa là cây giảm nghèo, giờ đây có thể coi là cây làm giàu cho bà con nông dân huyện Văn Yên. Hàng năm thu nhập từ quế đóng góp vào thu nhập bình quân đầu người khoảng 4 triệu đồng mỗi người đối với tổng dân số huyện Văn Yên”.

Ông Lê Huy - Bí thư Đảng uỷ xã Đại Sơn, huyện Văn Yên cho biết: “Từ năm 2015 đến nay, xã Đại Sơn đã giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống chỉ còn 40%, dự kiến đến năm 2019 sẽ giảm nghèo còn 17,25% nhờ cây quế. Hằng năm, cây quế của xã Đại Sơn đã cho giá trị kinh tế gần 100 tỷ đồng trên toàn xã”.

Quế không những góp phần làm thay đổi cuộc sống người dân nghèo mà còn đóng góp đưa tỉ lệ hộ nghèo chung của huyện Văn Yên bình quân mỗi năm giảm trên 6%, hết năm 2019 số hộ nghèo của huyện chỉ còn khoảng hơn 17%. Trước đây, người dân huyện Văn Yên chủ yếu trồng ngô, sắn hoặc các loại cây lâm nghiệp như keo, bồ đề cho hiệu quả kinh tế không cao. Khi có chủ trương phát triển cây quế, nhiều hộ đã chuyển sang trồng loại cây này. Hiện cây quế được trồng ở toàn bộ 27 xã, thị trấn của huyện Văn Yên. Cây quế Văn Yên đã được xác lập chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm tại 8 xã.

Tín dụng chính sách tiếp sức

Ông Vũ Quang Hải - Chủ tịch UBND huyện, cho biết thêm: “Mỗi năm Văn Yên khai thác khoảng 7.000 tấn vỏ quế khô, 300 tấn tinh dầu, trên 60.000m³ gỗ quế, mang về cho người dân trong huyện trên 600 tỷ đồng. Thu nhập từ cây quế đóng góp vào thu nhập bình quân toàn huyện khoảng 4 triệu đồng/người/năm. Biết tận dụng và phát huy lợi thế sẵn có của địa phương, khai thác hiệu quả nguồn vốn chính sách là chìa khóa giảm nghèo thành công của Văn Yên. Mấy năm nay nhờ nguồn vốn cho vay từ NHCSXH mà nhiều hộ dân có vốn đầu tư mở rộng diện tích trồng quế. Riêng năm 2019, huyện đạt tổng dư nợ gần 497 tỷ đồng.

Chị Đặng Thị Ton ở thôn Khe Qué, xã Viễn Sơn, trước đây quanh năm chỉ quanh quẫn với cây sắn, cây ngô, cái nghèo cứ đeo bám lấy gia đình. Năm 2014, được NHCSXH huyện cho vay 30 triệu đồng, được chính quyền hỗ trợ, tư vấn cách đầu tư phát triển cây quế. Đến năm 2017, gần 2ha quế của gia đình đã cho thu nhập vài chục triệu đồng từ việc tỉa thưa bán cành, lá. Có thu nhập ổn định chị đầu tư xây nhà, mua sắm tiện nghi phục vụ cuộc sống. Chị Ton chia sẻ: “Trước đây, đồng bào Dao chúng tôi chỉ trồng quế làm thuốc, lấy gỗ làm nhà. Giờ biết trồng quế hàng hóa, có NHCSXH cho vay vốn, có nhiều doanh nghiệp chế biến tinh dầu, thu nhập từ quế khá lên. Quế bóc, tỉa đến đâu thương lái đến tận nơi mua hết, không bị ép giá. Dân chúng tôi vui lắm, phấn khởi lắm. Được biết, xã Viễn Sơn hiện có 2.600ha quế, dư nợ tín dụng chính sách năm 2019 hơn 19 tỷ đồng, trong đó gần 15 tỷ đồng là dư nợ của đồng bào DTTS. Vốn vay, ngoài phát triển cây quế, bà con còn mua trâu, bò sinh sản; mua máy móc, vật tư nông nghiệp, đào ao thả cá, xây dựng công trình cung cấp nước sạch,…