^[3]

Hoạt động của NHCSXH tại các Điểm giao dịch xã, phường trong cả nước đã giúp người nghèo và các đối tượng chính sách tiếp cận được nguồn vốn ưu đãi dễ dàng, thuận lợi hơn

Không chỉ nỗ lực làm tròn vai thực hiện chuyển tải nguồn vốn ưu đãi đến đúng đối tượng thụ hưởng, quản lý và  bảo toàn  tốt  nguồn vốn mà hơn thế, từ sự thấu hiểu cuộc sống của người dân đã góp phần cùng Chính phủ kiến tạo những giá  trị  mới cho chính sách tín dụng từ việc hoàn thiện hệ thống các chính sách, khơi dậy những nguồn lực mới; đặc biệt là định hướng nguồn vốn vào các mô hình phát triển kinh tế có tác động lan tỏa sâu, giúp người dân đi nhanh hơn để không ai bỏ lại phía sau mà còn rút ngắn khoảng cách hội nhập kinh tế phía trước.

Dặm dài kiến tạo từng giá trị cuộc sống

Nhìn vào cuốn Sổ vay vốn NHCSXH của bà Nguyễn Thị Kim ở phường Đức Thuận, TX Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) chỉ còn trang cuối cùng còn trắng. Hơn 10 năm vay vốn chính sách, Sổ vay vốn đã kín đặc các chương trình từ hộ nghèo, hộ cận nghèo, giải quyết việc làm, NS&VSMTNT, hộ gia đình SXKD tại vùng khó khăn. Riêng chương trình cho vay HSSV có tới 3 lần vay cho 3 người con học đại học với số tiền trên 101 triệu đồng. Hiện không còn là hộ nghèo, nhưng số tiền phải trả cho NHCSXH từ chương trình tín dụng HSSV 78 triệu đồng, hộ nghèo 30 triệu đồng cho thấy con đường thoát nghèo của gia đình bà những năm qua là cả quá trình chật vật. Đấy là còn có vốn vay nuôi con gà, con lợn, có đồng ra, đồng vào, còn nếu không có vốn vay, ông bà cũng không thể tưởng tượng nổi mình sẽ xoay sở thế nào để nuôi 7 người con ăn học xoay quanh với 7 sào ruộng. Bà Kim kể, đói thì không có, bởi chồng bà vốn là người tháo vát, trước thì xe thồ, nay xe máy cứ chiều đến đi khắp các huyện bán nông cụ rồi tối về thu mua chè xanh, chanh và rau quả cho bà để sớm mai xuống chợ. Song miệng ăn núi nở. Dù 3 cô con gái cuối, tiền học được NHCSXH cho vay nhưng còn chi phí sinh hoạt, tất cả trông chờ vào việc tăng gia sản xuất, trồng rau, nuôi lợn, nuôi gà từ nguồn vốn vay ưu đãi. Bà khẳng định, nếu Nhà nước không cho vay vốn thì chỉ có người con trai đầu được đi học đại học, còn các cô con gái sau cũng khó khăn như 3 chị gái trước đó là hết cấp 3 rồi nghỉ học, phụ giúp cha mẹ lo cuộc sống hàng ngày, đủ tuổi lấy chồng.

“Qua cơn bĩ cực”, dù chưa tới hồi thái lai, song từ năm 2015 đến nay khi các con của ông bà ra trường có việc làm ổn định đã giúp trả nợ dần, nuôi cô con gái út đang học đại học và sửa sang căn nhà che mưa nắng lúc tuổi già. Con cái dần trưởng thành. Cuộc sống nghèo khó gia đình ông bà từ đây cũng đoạn tuyệt.

Có thể thấy, 17 năm hoạt động, tín dụng chính sách xã hội phát triển về qui mô và chiều sâu với hơn 20 chương trình được đầu tư đến 100% xã, phường, thị trấn trong toàn quốc, trong đó tập trung ưu tiên cho vay vùng có đông đồng bào DTTS, miền núi, vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Chỉ tính riêng giai đoạn sau khi áp dụng chuẩn nghèo đa chiều từ năm 2016 đến nay đã có gần 7,7 triệu lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn ưu đãi tại NHCSXH với doanh số cho vay đạt 211.744 tỷ đồng; góp phần giúp trên 1 triệu hộ vượt qua ngưỡng nghèo; thu hút, tạo việc làm cho trên 745 nghìn lao động (trên 16 nghìn lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài); gần 200 nghìn HSSV có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; xây dựng trên 4,6 triệu công trình cung cấp NS&VSMTNT; trên 105 nghìn căn nhà ở cho hộ nghèo…

Hứa hẹn những bứt phá mới từ tư duy và cách làm sáng tạo

Trong năm 2019, tổng doanh số cho vay của NHCSXH đạt 72.814 tỷ đồng với gần 2,2 triệu lượt hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn. Tín dụng chính sách xã hội trong năm 2019 đã hỗ trợ vốn đầu tư SXKD, tạo việc làm cho hơn 266 nghìn lao động, trong đó giúp gần 7.000 lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài; giúp hơn 36 nghìn HSSV có hoàn cảnh khó khăn vay vốn học tập; xây dựng trên 1,2 triệu công trình cung cấp nước sạch, công trình vệ sinh ở nông thôn; xây dựng 15 nghìn căn nhà ở cho hộ nghèo ổn định cuộc sống; hơn 4.000 căn nhà ở xã hội theo Nghị định 100/2015/NĐ-CP,… Hoạt động tín dụng chính sách xã hội đã góp phần quan trọng thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách, mục tiêu, nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước đề ra về giảm nghèo bền vững, xây dựng NTM, tập trung phát triển nguồn nhân lực, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị, an ninh, quốc phòng và phát triển kinh tế - xã hội.

Có thể nói hiệu quả của các chương trình tín dụng chính sách không chỉ gia tăng tỷ lệ thuận theo con số tăng trưởng tín dụng mà hứa hẹn những bứt phá mới và lan tỏa rộng hơn nữa từ tư duy và cách làm sáng tạo của NHCSXH, các cấp chính quyền, tổ chức hội, đoàn thể và của chính người nghèo.

Đơn cử như vấn đề tạo nguồn vốn cho vay hộ nghèo và tín dụng chính sách giờ đã có sự tham gia tích cực của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp ủy thác vốn qua NHCSXH để cho vay hộ nghèo và đối tượng chính sách, hoặc cho vay theo dự án riêng của địa phương. Tính đến hết năm 2019, tổng nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác sang NHCSXH đạt 15.443 tỷ đồng. Thậm chí, chính quyền cấp xã cũng quan tâm chuyển nguồn vốn ủy thác qua NHCSXH để cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách sách trên địa bàn.

Ngay cả nguồn vốn của Chính phủ, nhưng phương thức và cách thức đưa vào đời sống lồng ghép cùng các dự án phát triển kinh tế, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi của địa phương cũng tạo ra những giá trị cộng hưởng và lan tỏa cao hơn đối với các hộ nghèo và đối tượng chính sách, giúp họ có tăng tốc giảm nghèo, tự rút ngắn khoảng cách thu nhập và hội nhập kinh tế giữa các địa phương vùng miền.

Những mô hình kinh tế năng động mà NHCSXH đang truyền dẫn, thắp lửa trong cộng đồng đã và đang góp phần đưa kết nối hộ nghèo và các đối tượng chính sách vào các chuỗi sản xuất lớn có giá trị gia tăng cao hơn. Đây cũng là hướng đi mà NHCSXH cùng các địa phương đang xây dựng để nâng cao giá trị gia tăng trong sản xuất từ tín dụng chính sách xã hội trong những năm tới.

Tuy nhiên, định hướng sản xuất hàng hóa quy mô lớn tiến tới thâm nhập các chuỗi giá trị cũng đặt ra bài toán nâng cao bình quân mức vốn cho vay, để hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác không chỉ được vay đúng mà còn vay đủ để cùng NHCSXH kiến tạo cuộc sống mới cho chính mình một cách hiệu quả nhất, sớm hòa cùng công cuộc hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước.